Mưu Trí Thời Tần Hán

Khi Lưu Tú dựng nhà Đông Hán, các thế lực cát cứ trong nước còn rất nhiều. Ông ta muốn bình định thiên hạ, đi đến thống nhất trở lại, quả thật rất khó khăn. Khi xưa đối thủ của Lưu Bang chỉ có một Hạng Vũ, còn đối thủ của Lưu Tú lại rất nhiều, và Xích Mi chưa phải là vấn đề sau cùng phải giải quyết.
Đối đãi với Xích Mi, Lưu Tú áp dụng cách tiếp nhận sự đầu hàng của chúng, sắp đặt yên ổn làm thượng sách. Đối với các hoàng đế quân phiệt ôm binh cát cứ, Lưu Tú áp dụng thủ pháp đánh bại từng người một, mềm rắn kết hợp. Các thế lực cát cứ đó chủ yếu có bọn Lưu Vĩnh, Bành Hoằng, Tần Phong, Lữ Phương, Khôi Hiệu, Công Tôn Thuật, Điền Mậu.
Lưu Tú quyết định, trước hết giải quyết thế lực cát cứ mặt đông. Bởi vì mối đe dọa ở mặt tây tạm thời nhỏ hơn một chút, mà đe dọa ở mặt đông lớn hơn. Quyết sách đã định, Lưu Tú sai Cái Diên dẫn đại quân tập trung tấn công đánh Lưu Vĩnh. Lưu Vĩnh ở trong thành Tiều Dương lương thực cạn kiệt, khiến ông ta trụ lại không nổi, trong lúc ra khỏi thành rốt cuộc bị giết. Trương Bộ cùng các tướng lĩnh dưới quyền khác cũng lần lượt bị tiêu diệt. Bình định Lưu Vĩnh có ý nghĩa quyết định đối với việc củng cố Quan Đông của Lưu Tú.
Sau đó, tin thắng trận bốn phía truyền về, Tần Phong ở miền Nam, Bành Hoằng ở Hà Bắc bị tiêu diệt. Toàn bộ Trung Nguyên về cơ bản bị Lưu Tú khống chế. Tương đối khó đối phó là Công Tôn Thuật ở Ba Thục và Khôi Hiệu ở Tây Bắc. Lúc đầu Lưu Tú vận dụng sách lược khuyên hàng Công Tôn Thuật, đánh Khôi Hiệu, nhằm phân hóa liên minh liên kết giữa hai người bọn họ. Lưu Tú mấy lần viết thư cho Công Tôn Thuật, Công Tôn Thuật vẫn không chịu đầu hàng. Tuy rằng tiến đánh Khôi Hiệu phải trả một giá rất đắt, nhưng chung quy vẫn phải gặm cho được khúc xương khó gặm này.
Phá xong Khôi Hiệu, Lưu Tú bèn tập trung ưu thế binh lực để đối phó Công Tôn Thuật, Công Tôn Thuật tự cho rằng mình là căn cứ theo lời nói trên Sấm ngữ mà làm hoàng đế, có thiên mệnh giúp đỡ, vì thế chẳng xem Lưu Tú vào đâu. Lưu Tú sau khi bình định Khôi Hiệu, không tiếp tục khuyên hàng Công Tôn Thuật nữa, mà sai Ngô Hán các tướng soái lĩnh đại quân tiến đánh Thành Đô. Công Tôn Thuật đích thân mặc giáp ra trận, nhưng lại bị bắn rơi xuống ngựa. Cây đổ thì hồ ly tan, khu vực Ba Thục cuối cùng được bình định.
Lữ Phương ở xa mãi biên thùy, tuy rằng chẳng có đe dọa trực tiếp gì đối với Lưu Tú, nhưng đại bộ phận các khu vực trong nước đã bình định xong, còn lại ông ta là tai họa cuối cùng. Do ông ta ở biên thùy cấu kết với Hung Nô, quân Hán muốn đánh ông ta cũng không phải dễ. Nhiều năm sau, Lữ Phương tự hiểu ra rằng mình không thể nào thắng được quân Hán, thế là ông ta lúc thì ngả về Hán triều lúc lại ngả sang Hung Nô. Khi ông ta ngả về Hán triều, Lưu Tú đã từng lấy lễ để đối đãi phong vương cho ông ta. Nhưng ông ta sau cùng lại ngả sang Hung Nô.
Dưới sách lược thành công đánh bại từng người một của Lưu Tú, thế lực cát cứ lần lượt bị quét sạch, Hán triều lại được thống nhất trở lại. Thủ pháp đánh bại từng người một, ở mỗi thời kỳ, mỗi khu vực đều có thể vận dụng một cách thành công, trong thương chiến hiện đại, tình huống nhờ đó thành công cũng không phải là hiếm thấy.
 
Trung Quốc có một công ty sản xuất thuốc tiến hành đàm phán liên doanh với công ty S của Mỹ, phía công ty Trung Quốc vận dụng thủ pháp đánh bại từng người một, khiến đàm phán đã thu được thành công.
Mới đầu, phía công ty Mỹ đề xuất lấy bản hợp đồng do họ đưa ra làm cơ sở, trong đó lại đề xuất lấy bản quyền sáng chế, bản quyền kỹ thuật hạng mục riêng biệt và bản quyền thương hiệu của phía công ty Mỹ làm cấu thành chủ yếu để liên doanh và mua cổ phần.
Luật sư Triệu của phía Trung Quốc trước hết tách riêng vấn đề văn bản hợp đồng với các vấn đề khác để tiến hành thảo luận. Ông ta nói: "Đàm phán phải lấy bản hợp đồng của phía Trung Quốc là cơ sở, bởi vì trong bản hợp đồng của phía Mỹ có một số chỗ mơ hồ không rõ ràng, có một số chỗ lại mâu thuẫn với pháp luật Trung Quốc".
Đại diện phía Mỹ Jack đề nghị luật sư Triệu lấy ví dụ.
Luật sư Triệu chỉ rõ: "Hợp đồng trước hết phải xác định rõ ràng đương sự là ai, trong văn bản của quý công ty, có lúc là công ty S, có lúc là nhà máy sản xuất thuốc S.E. Thế rốt cuộc do ai đứng ra gánh vác trách nhiệm pháp luật?" Lại nói: "Luật xí nghiệp liên doanh Trung Quốc với nước ngoài" của nước tôi qui định, hình thức của doanh nghiệp liên doanh chỉ có thể là công ty trách nhiệm hữu hạn, loại công ty này không có quyền phát hành cổ phiếu. Trong bản hợp đồng của quý công ty lại đề xuất muốn phát hành và tự do chuyển nhượng cổ phiếu, điều này hiển nhiên là trái với pháp luật nước tôi".
Những ví dụ đưa ra không ít. Jack tiếc rằng đành phải đồng ý lấy bản hợp đồng của phía Trung Quốc làm cơ sở.
Sau đó, luật sư Triệu mới tập trung bàn đến vấn đề thương hiệu. Ông ta cho rằng: "Thương hiệu của phía Mỹ đã đăng ký ở Trung Quốc, về lý đáng ra được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên, bản hợp đồng này không có liên quan với thương hiệu của phía Mỹ. Bởi vì hai bên đã xác nhận, trong sản phẩm của xí nghiệp liên doanh sau này, 45% do phía Mỹ bán ra nước ngoài, 55% do phía Trung Quốc tiêu thụ trong nước. Bộ phận mà phía Trung Quốc tiêu thụ trong nước không có sử dụng thương hiệu Mỹ, bộ phận bán ra nước ngoài, phía Mỹ muốn dùng thương hiệu gì, hoàn toàn tôn trọng nghe theo. Như vậy, thương hiệu Mỹ làm bản quyền mua cổ phần hiển nhiên không thích hợp, không thể bắt xí nghiệp liên doanh trả tiền cho thương hiệu của phía Mỹ".
Jack thấy thương hiệu mua cổ phần hết hy vọng, bèn quay sang bản quyền sáng chế. Luật sư Triệu lập tức trả lời: "Theo tôi biết, bản quyền sáng chế của các ông đại bộ phận đã hết hạn, làm bản quyền mua cổ phiếu e không thích hợp. Tuy nhiên, nếu sử dụng bồi thường bản quyền sáng chế thì có thể nghiên cứu thêm".
Phía Mỹ xem chừng chống đỡ không nổi nữa, liền muốn giữ vững tuyến phòng thủ cuối cùng. Jack nói: "Hợp đồng yêu cầu phía Mỹ bảo đảm tính tiên tiến về kỹ thuật của xí nghiệp liên doanh, điều này phía Mỹ không có cách gì bảo đảm. Bởi vì nhân tố để xí nghiệp đạt đến tiêu chuẩn quốc tế là rất nhiều phương diện, phía Mỹ không thể nào khống chế từ một mặt được". Ý nghĩa của câu này là, anh không thể để bản quyền sáng chế của tôi làm bản quyền trong mua cổ phần, tính tiên tiến của sản phẩm sau này cũng không thể do tôi chịu trách nhiệm được.
Luật sư Triệu thấy ông ta đề cập đến vấn đề tính tiên tiến của sản phẩm, liền trả lời riêng về vấn đề này. "Tính tiên tiến kỹ thuật cần phải đảm bảo chắc chắn. Tuy nhiên thứ nhất, phía Mỹ cần phải bảo đảm tính tiên tiến của sản phẩm trong thiết kế, thứ hai, hai bên đều áp dụng biện pháp, cố gắng nỗ lực lớn nhất bảo đảm xí nghiệp đạt đến tiêu chuẩn quốc tế”.

Sự chặt chẽ về logic, cộng thêm giải quyết lần lượt từng vấn đề một, khiến đàm phán thu được thành công thuận lợi. Nếu như để lộn chung tất cả các vấn đề phức tạp rối tinh đó vào một, càng gỡ càng rối, vấn đề đương nhiên không thể nào giải quyết nổi. Xem ra, biện pháp lần lượt đánh bại từng người một thật là rất công hiệu.

Một hôm, công chúa Hồ Dương - chị Lưu Tú đi ra ngoài thì xảy ra chuyện. Khi xe công chúa qua Hạ Môn Đình nổi tiếng trong thành Lạc Dương, huyện lệnh Lạc Dương Đổng Tuyên dẫn một bọn nha dịch chặn xe công chúa lại. Đổng Tuyên muốn bắt một gia nô của công chúa Hồ Dương, theo trinh sát, tên gia nô này cũng đi cùng đoàn xe. Công chúa Hồ Dương vừa thấy, chức huyện lệnh Lạc Dương cỏn con, lại dám công nhiên ngăn chặn đội xe của hoàng thân, liền đùng đùng nổi giận, lớn tiếng mắng Đổng Tuyên to gan.
Đổng Tuyên không chút run sợ, ông ta cũng lớn tiếng đáp lại công chúa Hồ Dương, nói công chúa bao che tội phạm giết người, đồng thời nghiêm khắc ra lệnh tên gia nô phạm tội giết người đó mau xuống ngựa. Công chúa Hồ Dương thấy Đổng Tuyên không xem mình vào đâu, vẫn muốn bênh vực tên gia nô đó, nhưng đã không kịp nữa. Chỉ thấy Đổng Tuyên mắt sáng tay nhanh, lệnh cho nha dịch dưới quyền nhanh chóng bắt tên gia nô đó lại, đồng thời ngay trước mặt công chúa Hồ Dương, đánh chết tên gia nô đó tại chỗ.
Công chúa Hồ Dương giận đến run lên. Bà ta từ trước tới giờ chưa bao giờ gặp phải sự nhục nhã như vậy, cái tức này vô luận thế nào cũng thật khó mà nuốt trôi. Bà ta quay đầu xe, chạy thẳng tới cấm cung nơi hoàng đế ở.
Hoàng thư tới, Lưu Tú đương nhiên phải gặp bà ta. Chỉ thấy công chúa Hồ Dương vừa hầm hầm tức giận khóc kể lại chuyện trải qua cho Lưu Tú, vừa đòi Lưu Tú giúp bà ta trút cơn giận này, nghiêm khắc trừng phạt Đổng Tuyên.
Con người Đổng Tuyên, Lưu Tú rất biết. Con người kiên cường chính trực này, chấp pháp như sơn. Thời kỳ ông ta làm Bắc Hải tướng, từng bắt cha con gia tộc Công Tôn Đan ở đó về tội giết người, còn giết hơn 30 người của gia tộc Công Tôn Đan đến gây rối nha môn. Sự việc bùng to, triều đình bắt Đổng Tuyên và phán ông ta tội "lạm sát" xử Chết. Sát trước giờ ông ta phải chấp hành hình phạt xử tử, lệnh xá của Lưu Tú truyền tới Đổng Tuyên mới may mắn được tha.
Lưu Tú tuy hiểu tính cách của Đổng Tuyên, nhưng đối với cái giận của hoàng thư về nỗi bị nhục trước đám đông cũng cảm thấy khó nuốt trôi, ông ta lập tức hạ lệnh cho vệ sĩ bắt Đổng Tuyên vào cung, chuẩn bị xử chết ông ta.
Đổng Tuyên vẫn không hề thay đổi sắc mặt. Ông ta nói rằng chết cũng được nhưng chỉ xin được bày tỏ một câu: - Bệ hạ thánh minh, nhà Hán có được hưng thịnh. Nhưng nếu gia nô thân thuộc của mình cố tình sát hại người khác mà không bị xử lý nghiêm. Vậy bệ hạ làm sao trị nổi thiên hạ! Muốn thần chết cũng không khó, chẳng cần đến roi đâu, thần tự sát là được rồi.
Nói xong Đổng Tuyên lao đầu vào cột cửa tự xử.
Lưu Tú cũng bị cái chính khí của Đổng Tuyên lay chuyển. Ông ta xúc động thương tâm "người cương chính như thế có thể trị tội sao?" Về sau, tuy tha cho Đổng Tuyên tội chết, nhưng cái uy nghiêm của hoàng đế vẫn khiến Lưu Tú bắt Đổng Tuyên phải rập đầu xin lỗi công chúa Hồ Dương. Con người thẳng thắn Đổng Tuyên vẫn không chịu khấu đầu, hoạn quan túm đầu ông ta đè xuống, Đổng Tuyên vẫn cứ thà chịu chết chứ không chịu cúi đầu.
Công chúa Hồ Dương không biết trút giận vào đâu. Bà ta nói vội Lưu Tú: "Nếu ngươi là thiên tử tại sao không ra mệnh lệnh chứ?" Lưu Tú bình thản trả lời: "Chính vì là thiên tử mới không thể làm như đám áo vải được". Công chúa Hồ Dương không biết làm sao đành đi về.
Một ông vua có thể tiết chế người thân của mình như thế, cách làm đó của Lưu Tú thật hết sức sáng suốt. Có lẽ, ông ta rút ra được bài học từ việc Vương Mãng cướp ngôi nhà Hán là từ quan hệ "cạp váy" mà dẫn tới chăng. Đối với người thân của mình, phải để cho anh (chị) ta đứng vào vị trí của mình suy nghĩ một chút, nhận thức một chút về cái khó của người làm vua, anh (chị) ta sẽ không còn đưa ra những yêu cầu quá đáng nữa. Cái đạo lý này, không chỉ trong chính trị cung đình thời xưa là như vậy, trong thương chiến hiện đại cũng có cái gợi ý y như vậy.
 
Hàn Quốc có một nhà máy sản xuất các loại sản phẩm giấy vệ sinh, băng vệ sinh, tã lót trẻ em, giấy hóa trang. Vị giám đốc của nhà máy này thực hiện một chế độ rất đặc biệt, đó là để cho công nhân lần lượt thay nhau làm giám đốc nhà máy một ngày. Thông qua "chế độ giám đốc nhà máy một ngày" này, để cho nhân viên nhận thức được trách nhiệm của giám đốc nhà máy, nhận thức được trách nhiệm phải ra sức trên cương vị của mình, nhằm tăng thêm ý thức làm chủ của công nhân. Từ tháng 3 năm 1983 bắt đầu thực hiện chế độ này, trong toàn thể 500 công nhân của nhà máy, có không ít người đã từng làm qua "giám đốc nhà máy một ngày" cứ mỗi thứ ba, chính là ngày thực hiện "chế độ giám đốc nhà máy một ngày".
"Giám đốc" 9 giờ đến làm việc, trước hết nghe báo cáo ngắn của quản đốc các bộ phận, tiếp theo tìm hiểu sơ bộ về tình hình vận hành kinh doanh của toàn nhà máy, sau đó cùng những người phụ trách của các bộ phận đi xem xét nhà máy. Một ngày đó, "giám đốc" có quyền xử lý công văn, báo cáo của các bộ phận, các phân xưởng mang tới cần do "giám đốc" phê duyệt viết lên đó ý kiến của mình, rồi do giám đốc chính thức định đoạt. "Giám đốc nhà máy" trong quá trình "chấp chính” một ngày đó, có ý kiến gì về công việc trước đây, cần ghi chép cụ thể vào nhật ký làm việc, sau đó chuyển cho những người phụ trách ở các bộ phận, các phân xưởng và công nhân truyền đọc. Bộ phận và cá nhân bị phê bình phải chỉnh sửa cách làm việc của kỳ hạn, nhằm đảm bảo uy quyền của ý kiến "giám đốc nhà máy".
Có một nữ công nhân 22 tuổi sau khi làm "Giám đốc nhà máy một ngày” đã nói: "Khi tôi nhận được sự đối xử quan trọng như đối với giám đốc nhà máy thật ấy, quả thật khiến tôi lúng túng, chân tay như thừa thãi không biết để đâu. Tuy vậy cơ hội này đã cho tôi thể nghiệm được nghiệp vụ của nhà máy, hơn nữa các bộ phận đều từ bỏ đi chủ nghĩa bản vị, tăng thêm sự giao lưu giúp đỡ lẫn nhau. Trước đây chúng tôi không vừa lòng với một số cách làm trong nhà máy, bây giờ ngược lại có thể hiểu được chỗ khó của giám đốc nhà máy, thông cảm được với nỗi khổ tâm của giám đốc. Nếu lại cho tôi cơ hội được làm giám đốc nhà máy một lần nữa, tôi tin là tôi sẽ làm tốt hơn. Nhưng bây giờ mới biết, giám đốc nhà máy quả thật vất vả, chỉ có người đã từng làm qua mới nhận thức được”.
Đại đa số công nhân làm qua "giám đốc nhà máy một ngày”, tinh thần trách nhiệm đối với nhà máy đều có phần tăng lên. Trước đây, một số yêu cầu của nhà máy đưa ra, như "hợp tác giúp đỡ lẫn nhau”, "tiết kiệm giá thành" v.v... rất nhiều công nhân chỉ xem đó là khẩu hiệu, trong lòng chẳng chút cảm động. Sau khi làm "giám đốc nhà máy", rất nhiều công nhân đều có thể tự giác chấp hành yêu cầu của nhà máy.
Thực hiện chế độ "giám đốc nhà máy một ngày" trong một năm, nhà máy này đã thu được hiệu quả rõ rệt, ngay năm đó tiết kiệm giá thành được 2 triệu đô la. Nhà máy lại đem số tiền đó làm tiền thưởng phát cho công nhân, làm cho công nhân toàn nhà máy không ai là không vui mừng cổ vũ. Chế độ "giám đốc nhà máy một ngày" mang lại cho nhà máy này tiến bộ nổi bật, Bộ lao động Hàn Quốc xếp nó là "nhà máy kiểu mẫu quan hệ lao động tiền lương kiệt xuất".

Trên dưới hiểu nhau, thông cảm lẫn nhau, rất nhiều việc vốn không dễ làm, đều được giải quyết tương đối tốt. Công chúa Hồ Dương nếu có thể đứng vào vị trí của Lưu Tú để suy nghĩ, bà ta có lẽ không đến nỗi như thế. Lưu Tú có thể đứng trên lập trường vì lợi ích căn bản của quốc gia mà tiết chế người thân, giải quyết vấn đề mới tương đối công bằng. Vị giám đốc nhà máy Hàn Quốc đưa ra "chế độ giám đốc một ngày" đó, không phải là đã nhìn thấy sự ảo diệu trong đó sao?

Quang Vũ Đế Lưu Tú lập nước không lâu thì nhiều đại thần liên minh lại dâng tấu lên hoàng đế nói "Nhục hình cổ đại rất nặng, con người không chịu nổi nỗi đau xác thịt nên rất sợ hãi pháp lệnh. Pháp luật bây giờ, điều khoản nhiều nhưng cách xử lý còn quá nhẹ, vì vậy những việc phạm pháp mới ngày càng nhiều. Nên gia tăng nhiều hơn, nghiêm hơn các pháp lệnh, để nhổ tận rễ những hành vi phạm tội. Lưu Tú hạ chiếu đề nghị công khanh cùng nghị luận. Cách nhìn của Đỗ Lâm không đồng nhất, ông dâng tấu có đoạn viết:
"Lòng dân chịu thương tổn, phong khí chính nghĩa khó ngẩng đầu. Pháp luật quá phức tạp sẽ khiến cho các luồng gió lệch lạc có thể thông qua cửa ngõ bất chính là cầu xá miễn. Khổng Tử đề xướng dùng chính lệnh giáo dục, dùng pháp luật định tội đồng thời cũng dùng đức chính giáo dục, dùng lễ nghĩa định tội. Để phòng ngừa phạm tội mà làm cho người ta mất đi lòng xấu hổ, chỉ có làm người ta xấu hổ mới có thể phòng ngừa phạm tội".
Đỗ Lâm từ kinh nghiệm lịch sử cổ đại nhận ra rằng khi nhà Hán bắt đầu đã giản hóa không ít những điều lệ phức tạp của pháp luật nhà Tần, kết quả thiên hạ thái bình, lòng người yên ổn, dân phong khoan hậu, đức chính thịnh hành. Nhưng đến sau này các pháp lệnh lại phức tạp trở lại, từ những chuyện nhỏ như biếu quả dưa, mớ rau cũng phát triển thành ăn hối lộ phá kỷ cương, từ những chuyện xúc phạm nhỏ nhặt cũng phát triển thành cướp của giết người dùng đến cực hình. Từ đó nhà không còn phép tắc, nước không còn liêm khiết, không còn phẩm hạnh hoàn mỹ. Trong quan trường pháp luật cũng không thể cấm. Lệnh không thể cản được quan lại trên dưới bao che, dẫn đến những chuyện tổn hại do pháp luật gây nên ngày càng nhiều. Đỗ Lâm cho rằng chế định pháp luật không thể đảo ngược đầu đuôi.
Lưu Tú ghi nhận ý kiến của Đỗ Lâm.
Pháp chế vốn dĩ dựa vào con người mà chế định ra, dựa vào con người mà thi hành. Nếu có luật mà không theo, thì luật có tốt mấy chế định ra cũng chẳng có tác dụng. Làm không tốt thì pháp luật càng phức tạp, người phạm tội càng nhiều. Vì vậy Trung Quốc thời cổ lấy truyền thống trọng giáo dục, trọng giáo hóa là rất chính xác. Đỗ Lâm đề xuất là phải làm cho người ta vừa biết pháp luật, lại vừa hiểu lễ nghĩa, đức chính đó mới là biện pháp căn bản. Thực tiễn lịch sử chứng minh, biện pháp như vậy là đúng đắn. Tư tưởng trọng thị giáo dục là rất đáng tin dùng, học tập.
 
Các xí nghiệp cỡ lớn của Đức đều coi trọng chuyện giáo dục nhân công, giáo dục làm cho những xí nghiệp đó đứng vững được trong cạnh tranh thị trường.
Công ty Siemens từ khi thành lập đến nay đã có hơn 140 năm lịch sử. Nó đứng vào hàng thứ 17 của 500 xí nghiệp lớn nhất danh tiếng trên thế giới, và hàng thứ 3 của 100 xí nghiệp lớn nhất nước Đức. Trong khủng hoảng kinh tế những năm 30 của thế kỷ 20 và trong đại chiến thế giới lần thứ hai, công ty Siemens đã có thể trải qua những khảo nghiệm, mà không hề bị đánh bại, nguyên nhân căn bản do: một là dựa vào khoa học kỹ thuật, hai là dựa vào giáo dục. Khoa học kỹ thuật giúp cho sản phẩm phong phú, giáo dục giúp cho chất lượng sản phẩm không ngừng nâng cao.
Công ty Siemens coi việc huấn luyện giáo dục nhân công là một yếu tố thế mạnh trong cạnh tranh thị trường. Từ năm 1871 nó đã mở lớp đào tạo đầu tiên do những giáo viên kinh nghiệm phong phú đến bồi dưỡng có hệ thống cho các thợ học việc trẻ. Những năm 80 của thế kỷ 20, công ty Siemens bên cạnh chú trọng bồi dưỡng nhân tài kỹ thuật, cũng bắt đầu chú trọng nhân tài kinh doanh.
Tại đại hội kỷ niệm "100 năm thành tựu đào tạo nhân công công ty Siemens”, một vị chủ tịch quản lý nghiệp vụ đào tạo của công ty đã nói "Xí nghiệp tất yếu phải đầu tư vào đào tạo nhân công, nếu không, có đầu tư vào các lĩnh vực khác cũng không có hiệu quả". Quả thực như vậy, công ty Siemens từ năm 1903 thành lập xưởng đào tạo đầu tiên, năm 1906 mở trường dạy nghề đầu tiên, cho đến nay đã có hơn 10 vạn người được qua huấn luyện. Ngày nay, công ty đã phát triển được 11 trung tâm đào tạo tổng hợp với 700 các giáo sư chuyên ngành chuyên đào tạo nhân công cho các xí nghiệp lớn, còn thiết lập thêm 9 trung tâm đào tạo nữa ở 18 quốc gia. Chính bởi dựa vào lực lượng nhân công có trình độ kỹ thuật cao, chăm chỉ say mê công việc do chính mình đào tạo mà công ty Siemens mới vượt qua được mọi cửa ải khó khăn, đạt đến thành tựu to lớn như ngày nay.

Công ty ô tô Tazusi cũng là một xí nghiệp lớn của Đức. Họ cũng xem vấn đề đào tạo giáo dục nhân công là "đầu tư trước tiên" đối với xí nghiệp. Công ty đã xây dựng trung tâm đào tạo của mình trên một diện tích là 12.000 m2 với số vốn đầu tư đến hơn 10 triệu mac. Trong mỗi phòng học thí nghiệm đều trang bị các thiết bị và máy móc tinh xảo tiên tiến, như người máy, các dụng cụ điều khiển từ xa, bàn thí nghệm khí động thủy áp thiết bị đo lường truyền cảm điện tử, máy kỹ thuật số. Mỗi năm chi phí đào tạo nhân công lên tới 2.700 mac.

Thời An Đế nhà Đông Hán, huyện lệnh huyện Hoài là Ngu Hử sau khi phụng mệnh triều đình đi dẹp loạn quân được thăng chức. Đúng lúc ông nhận lệnh đến Vũ Đế nhậm chức Thái thú thì hay tin bọn giặc Di làm phản. Tuy lên đường nhậm chức nhưng trong lòng ông vẫn nghĩ đến chuyện dẹp bọn này.
Bọn Di hay tin Ngu Hử lên đường nhậm chức lập tức cho tập trung hơn ngàn binh mã đón chặn ở Trần Thương. Ngu Hử hay tin, trong bụng nghĩ: ta chỉ đem theo có số ít binh lính, cách đối phó duy nhất là dùng kế phô trương thanh thế để mê hoặc đối phương.
Ngu Hử cho dừng xe, thở khoan thai nói với bọn chặn đường: "Ta đã bẩm việc này với triều đình, chẳng bao lâu nữa chi viện binh sẽ tới". Bọn Di cho là thật bèn cho quân đi cướp bóc vùng lân cận, không gây khó dễ nữa. Ngu Hử nhân cơ hội ấy đi tắt đường nhỏ, cố gắng đi thật nhanh. Bọn Di thấy Ngu Hử bỏ đi, biết mình mắc lừa bèn lệnh cho quân truy đuổi. Ngu Hử lệnh cho thuộc hạ mỗi người làm hai cái bếp, cách một ngày lại tăng gấp đôi, cách hai ngày tăng gấp bốn, lại dùng khói bôi đen cứ như là đã dùng để nấu ăn vậy. Đồng thời đều tăng tốc độ hành quân, lúc đầu là 30 dặm, sau tăng lên 200 dặm một ngày. Người Di thấy số bếp của Ngu Hử không ngừng tăng lên, trong lòng càng thêm nghi hoặc, không biết Ngu Hử thực ra có bao nhiêu binh, không dám truy đuổi. Ngu Hử đã dùng biện pháp này mà uy hiếp khiến quân phản loạn phải rút lui, đến được nơi nhậm chức. Chỉ với hơn 3.000 quân mà ông đã thắng thế hơn 1 vạn quân của bọn Di bằng trò chơi ú tim đó.
Ngu Hử lệnh cho quân thu lại tất cả những nỏ có tầm bắn xa, chỉ dùng nỏ ngắn. Khi hai bên vừa chạm trán, người Di thấy đối thủ sử dụng loại cung nỏ, mũi tên quá đơn gián, chẳng có gì đáng sợ bèn khinh địch, cho quân thẳng tiến. Khi quân của bọn Di đã tiến vào đúng phạm vi định sẵn, Ngu Hử lệnh cho tướng sĩ lấy nỏ dài ra, bắn tên như mưa xuống quân địch, khiến chúng thương vong cực lớn, buộc phải rút lui.
Ngày hôm sau Ngu Hử lại dùng một chiêu khác. Ông lệnh cho quân đội từ cửa thành phía đông diễu về cửa thành phía bắc, sau đó thay đổi quần áo và lại ra ngoài thành diễu hành. Cứ tuần hoàn nhiều lần như thế, quân của bọn Di bối rối không hiểu trong thành có bao nhiêu binh sĩ, không dám động binh tiến công. Ngu Hử đoán nếu địch không tiến thì sẽ rút, nên cho bố trí sẵn phục binh, quả nhiên quân của bọn Di bắt đầu phân tán, rút lui. Ngu Hử bèn hạ lệnh, quân mai phục xông ra như bầy ong, khiến cho chúng không kịp xoay xở, bị đánh tơi bời. Qua mấy lần dùng mưu kế, Ngu Hử đã diệt được mầm loạn, ổn định biên thùy. Những năm đầu của thời kỳ chiến quốc, khi Ngụy - Tề giao tranh ở Mã Lăng, quân sư nước Tề là Tôn Tẩn dùng cách giảm đi số bếp quân mà đại thắng quân Ngụy. Thời Đông Hán, Ngu Hử dùng kế tăng số bếp quân mà lừa được người Di. Thế mới biết binh pháp không ngừng thay đổi, chỉ cần giỏi phép biến hóa thì có thể từ cái hư thực bất định mà biến hoá ra trăm ngàn mưu kế. Biến pháp hư thực tuy là linh hồn của mưu lược binh pháp, nhưng lại được vận dụng trong rất nhiều lĩnh vực.
 
Giám đốc Sơn Bản Thôn Thạch của công ty D nước Nhật khi tham gia đàm phán một vụ làm ăn với một công ty xuyên quốc gia của Mỹ thì phía công ty Mỹ biết được công ty D đang phải đối mặt với nguy cơ phá sản, thế là họ cố tình ép giá, đòi mua toàn bộ sản phẩm của công ty với giá rẻ chưa từng có. Công ty D lâm vào thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu không đồng ý công ty sẽ không có vốn để chu chuyển, nếu bán công ty sẽ bị thiệt lớn, sau này khó mà hồi phục lại được. Giám đốc Sơn Bản Thôn Thạch là người giỏi kiềm chế tâm lý mâu thuẫn. Sau khi đối phương trả giá quá thấp, ông cố làm ra dáng vẻ thờ ơ, bất cần gọi nhân viên đứng bên lại hỏi xem đã chuẩn bị vé máy bay đi Hàn Quốc chưa, lại nói thêm rằng: "Nếu đã chuẩn bị xong thì ngày mai tôi sẽ đi Hàn Quốc, ở đó còn có vụ làm ăn lớn cần giải quyết, còn việc mua bán ở đây có thành hay không, không quan trọng, tôi cũng không cảm thấy hứng thú lắm". Câu nói hư hư, thực thực này khiến phía Mỹ lo lắng, họ vội gọi điện thoại về Mỹ xin ý kiến. Thực ra sản phẩm của công ty D là mặt hàng thiết yếu của Mỹ, nhưng chẳng qua thấy công ty D đang lâm vào cảnh khó khăn nên muốn ép giá mà thôi. Nay thấy tình hình có vẻ thay đổi, hàng đến tay lại có nguy cơ tuột mất nên phía Mỹ quyết định mua hết số hàng với giá ban đầu.

Như vậy, dựa vào thủ pháp này mà công ty D hồi sinh trở lại lãnh đạo và đồng nghiệp trong công ty không ngớt lời thán phục tài mưu cao thủ của Sơn Bản Thôn Thạch.

Sau thời Hoàn Đế Đông Hán, trong chính trị nơi cung đình xuất hiện cục diện tranh chấp quyền lực giữa hoạn quan và ngoại tộc. Nguyên nhân là do hoàng đế kế vị tuổi nhỏ, không có khả năng chấp chính, nên hoàng thái hậu phải lâm triều. Hoàng thái hậu thường cho người nhà mình (cha, anh em ruột) làm phụ tá chính trị, dần dà như vậy dẫn đến sự độc chiếm đại quyền của ngoại tộc.
Sau khi hoàng đế đã trưởng thành, thấy mình không nắm được thực quyền, muốn thay đổi cục diện, đích thân chấp chính, lực lượng mà hoàng đế có thể dựa vào chỉ có hoạn quan. Hoạn quan vốn ở chung với họ, cùng sống một nơi, tuy quyền lực địa vị không cao nhưng đáng tin cậy. Thế là hoàng đế thường dựa vào hoạn quan để lấy lại quyền lực từ tay ngoại thích. Nếu như hoàng đế lại được thực quyền, hoạn quan trở thành công thần, có quyền lực cao nhất.
Bối cảnh như trên từng diễn ra nhiều lần ở Đông Hán. Lần nào cũng quyết liệt, dữ dội, kết cục chung thường là hoạn quan chiếm phần thắng.
Trong số các ngoại thích bá quyền thời Đông Hán phải kể tới Lương Ký. Quyền thế trong tay hắn lớn nhất, thời gian tại vị lâu nhất, hắn đã từng phế ba hoàng đế. Xung Đế 2 tuổi kế ngôi, 4 tuổi chết, Chất Đế 8 tuổi nối ngôi, 9 tuổi bị đầu độc chết, sau khi Hoàn Đế lên ngôi, mới lấy lại được triều chính từ tay hắn. Lương Ký chuyên quyền 20 năm, gia tộc có 7 người được phong hầu, 3 người làm hoàng hậu, 6 người là quý nhân, 2 người là tướng quân, trong họ tộc có 3 phò mã, đảm nhận các chức, các cấp quan có 57 người. Có thể nói là đỉnh cao của chuyên quyền ngoại thích.
Công nguyên 159, hai chị của Lương Ký qua đời, một người là hoàng thái hậu, một người là hoàng hậu. Hoàn Đế thấy hắn đã mất đi chỗ dựa bèn bí mật bàn mưu với hoạn quan thực hiện chính biến, đoạt lại quyền lực. Trong số quan lại có Đơn Triệu, Từ Hoàng vốn có tư thù với Lương Ký. Vua bèn cho triệu bọn họ đến mật thất bàn kế hoạch. Lương Ký biết tin hoàng đế và bọn này có cơ mưu bèn chuẩn bị điều động binh lính nhập cung túc vệ. Bọn hoạn quan lập tức lấy phù tiết, bao vây phủ của Lương Ký khiến cho hắn không kịp trở tay. Vợ chồng Lương Ký phải uống thuốc độc tự sát, toàn bộ gia tộc đều bị giết, những quan trong triều có liên quan đều bị định tội.
Bọn Đơn Triệu sở dĩ thành công là vì giữ được bí mật, hành động nhanh, bất ngờ, biết xử lý tình huống đặc biệt, giải quyết vấn đề triệt để.
 
Trên thương trường ngày nay thủ pháp này cũng rất có hiệu quả, đặc biệt là trong những tình huống khẩn cấp, những sự cố biến hóa ngoài dự kiến. Gặp những tình huống như vậy thứ nhất không được hoảng loạn, thứ hai phải tìm cơ hội, dùng phương pháp đột ngột, bất ngờ xoay đổi cục diện.
Trong tập đoàn tài chính ở Nhật Bản công ty Tam Tĩnh và Tam Lãng tuy cùng thuộc tập đoàn nhưng giữa hai công ty có sự đối lập gay gắt. Sự đối lập này xuất phát từ vấn đề cạnh tranh và có căn nguyên của nó.
Có một lần cạnh tranh công ty Tam Tĩnh bị thua thiệt và bị đả kích ghê gớm. Những sản phẩm công ty đều bị tồn kho, vốn không chu chuyển được, mở rộng sản xuất là điều gần như không có khả năng. Tuy nhiên, như vậy có thể coi là tuyệt mệnh hay chưa? Công ty Tam Tĩnh còn có một vũ khí bí mật, đó là kỹ thuật mới còn đang trong tình trạng bảo mật. Nội bộ hội đồng quản trị công ty thảo luận gay gắt về việc lợi dụng kỹ thuật mới này như thế nào để tự cứu mình. Không ít người chủ trương đem chuyển nhượng kỹ thuật này và hạ giá những sản phẩm đang tồn kho. Nhưng chủ tịch hội đồng quản trị Cái Điền Thọ không đồng ý. Ông làm theo cách của mình mặc dù gặp rất nhiều áp lực. Thứ nhất tuyên bố công ty ngừng sản xuất quyết định giảm phần lớn nhân lực khoảng hơn 90%, chỉ giữ lại cán bộ kỹ thuật cốt cán. Đồng thời thông qua báo chí tuyên bố cải cách đường lối kinh doanh để kịp chuyển đổi sản xuất. Biết tin này công ty Tam Lãng vô cùng đắc ý. Trong mắt họ công ty Tam Tĩnh coi như đã sập tiệm, phá sản. Đối với lĩnh vực này họ nắm chắc địa vị lũng đoạn, độc quyền, không còn đối thủ cạnh tranh. Thế là công ty Tam Lãng không chần chừ, tăng giá hàng vô tội vạ. Họ tự cho mình vị thế, thái độ "con gái hoàng đế không phải lo việc nhà", hơn nữa, sản phẩm lũng đoạn lo gì không bán được? Tư tưởng ấy phổ biến khắp giới lãnh đạo công ty.
Đúng lúc công ty Tam Lãng gần như quên đi đối thủ cạnh tranh thì trên thị trường sản phẩm mới của Tam Tĩnh xuất hiện khắp nơi như một phép thần thông. Vừa xuất hiện sản phẩm mới này đã đoạt ngay ngôi vị đầu bảng. Lúc này đến lượt Tam Lãng nếm vị quả đắng. Giống như Tam Tĩnh trước đây hàng hóa của Tam Lãng ứ đọng trong kho, toàn công ty như phát hoảng, không hiểu nguyên do từ đâu.
Hóa ra, trước đây công ty Tam Tĩnh thực hiện một loạt các bước lùi chỉ là tấm màn che phủ, làm cho Tam Lãng chủ quan, buông lỏng quản lý, cải cách sản phẩm, không quan tâm tới sản xuất và đó chính là cách làm tê liệt đối phương. Còn Tam Tĩnh công ty thì tập trung những tinh hoa kỹ thuật, đem thế mạnh là kỹ thuật mới còn bảo mật của mình ứng dụng trên sản phẩm mới, thông qua 2 tháng thử nghiệm cuối cùng đã giành được thành công.

Còn Tam Lãng thì sao? Giá cả lũng đoạn đã gây cho họ thiệt hại lớn, khi Tam Tĩnh đột ngột bật dậy cạnh tranh thì họ thất bại hoàn toàn.

Cuối thời Hoàn Đế Đông Hán, một số dân tộc thiểu số ở Trường Sa, Linh Lăng vũ trang nổi loạn. Sau khi triều đình cử quân đến đàn áp, phần lớn đều yên ổn, chỉ có bọn Phiên, Bặc là ngoan cố, trốn vào trong núi, thỉnh thoảng lại tổ chức cướp bóc, gây rối.
Triều đình cử Thứ Sử Độ Thượng đem quân đi chinh phạt. ông dẫn quân đến nơi, bọn thổ phỉ Phiên, Bặc sợ không dám xuất đầu lộ diện. Ông bèn cố ý nói cho số đông đều nghe thấy: "Bọn Phiên, Bặc này ở lâu trong rừng núi thành thổ phỉ hết rồi, chúng vừa biết cố thủ, lại biết cách tấn công, bây giờ chiếm cứ vùng đất hiểm cố thủ, quân ta từ xa đến lại mệt mỏi, phải đợi viện binh tới mới có thể tiến công chúng được. Nay cho quân nghỉ ngơi, luyện tập, đợi viện binh tới thành một đại hợp quân, thế như hổ xuống núi thì sẽ tấn công".
Thủ hạ của Độ Thượng ngày ngày rong chơi, săn bắn. Một hôm đợi cho doanh trại không có ai ông bí mật cho người đốt lửa, khiến cho lều trại cháy thành than. Binh sĩ chiều tối trở vế thất kinh, có người mang theo ít tư trang thì đều không còn nữa, ai nấy buồn bã, khóc than. Lúc đó Độ Thượng xuất hiện, ông bày tỏ sự phẫn uất, quát lớn: "Cái bọn thổ phỉ đáng ghét, thật to gan, lợi dụng lúc bản quan sơ suất dám vào đốt doanh trại. Nhưng cũng may là không có máu chảy, còn các tổn thất khác của anh em, chúng ta sẽ bắt bọn chúng đền bù". Quân sĩ như được đổ thêm dầu vào lửa, hầm hầm giận dữ chửi mắng thổ phỉ. Độ Thượng thấy thế liền thêm vào. "Tiền bạc của bọn thổ phỉ này mấy đời cũng không hết, chỉ riêng vàng bạc châu ngọc đã chất cao như núi. Ta đợi khi nào anh em khí thế sẵn sàng sẽ tiến công đánh bại bọn chúng. Đến lúc đó thiệt hại nhỏ của anh em hôm nay có đáng gì". Binh sĩ nghe xong đều nói tuân lệnh Độ Thượng điều binh, khiển tướng.
Ngày hôm sau, binh sĩ ôm lửa giận trong lòng, dũng cảm tấn công bọn Phiên, Bặc. Bọn này từ mấy hôm trước đã trúng kế của Đỗ Thượng, cho rằng binh sĩ mỏi mệt, viện binh chưa tới nên cứ ung dung, chẳng chuẩn bị gì, nên chẳng mấy chốc bị tiêu diệt gọn. Vấn đề phản loạn đã được giải quyết nhanh chóng nhờ mưu kế tài tình của Độ Thượng. Dùng kế đốt doanh trại để cổ vũ, khích lệ dũng khí, lòng quyết tâm của binh sĩ, kế này thoạt nhìn có vẻ mạo hiểm, nhưng trong cái mạo hiểm lại có cái hợp lý, nó có thể đem lại những kết quả ngoài mong muốn.
 
Cuối những năm 60, cùng với sự phát triển ngày càng nhiều của các ngành khoa học, các sản phẩm linh kiện nguyên đặc trưng các tiến bộ khoa học phát triển với tốc độ cao. Do tính chất là nhẹ, có giá trị cao, yêu cầu vận chuyển cao nên các sản phẩm này đòi hỏi một phương thức vận chuyển đặc thù: an toàn, nhanh. Lúc đó trường đại học Mỹ có một sinh viên tên là Smith đã bắt kịp yêu cầu thời đại. Trong bài luận văn của mình cậu trình bày tư tưởng xây dựng hệ thống vận chuyển bưu phẩm thâu đêm trên toàn nước Mỹ. Nhưng tư tưởng này bị các vị giáo sư cho là không thực tế và xếp loại C. Nhưng cậu sinh viên này là người dám mạo hiểm và cho rằng tư tưởng của mình không có gì là không tưởng. Năm 1969, sau khi hoàn thành quân dịch cậu trở về quê và bắt tay thực hiện ý tưởng thời sinh viên của mình, cùng mấy người bạn thân góp vốn 8.000 vạn đô ra thành lập công ty vận chuyển nhanh. Năm năm sau công ty này đã nổi tiếng toàn liên bang, có 14 chiếc phi cơ lập thành đội vận chuyển hàng không xuyên suốt 25 thành phố. Công việc chính của công ty là: 11 giờ đêm hàng tới thậm chí có lúc đến 1 giờ sáng, các máy bay ở mọi nơi trên nước Mỹ tập trung về thành phố trung tâm của Mỹ, bốc dỡ bưu kiện, cho người đi phân phát, sau đó lại nhanh chóng xếp những bưu kiện mới lên máy bay để bay đi các nơi khác. Sau khi đến các điểm địa phương dùng ôtô phân phát các bưu kiện này đến tay người khách hàng. Tất cả công việc kết thúc trước buổi trưa và được giám sát, chỉ đạo bằng hệ thống máy tính hiện đại.
Vạn sự khởi đầu nan, đây là việc mà trước đây chưa ai làm, những gian khổ ban đầu quả là khó tưởng tượng hết. Cái khó nhất là khách hàng có hạn, vận chuyển thì chi phí cao, cho nên bị lỗ. Nhưng Smith là người không sợ thất bại, hay mạo hiểm, cậu liền nghĩ cách mở rộng mặt hàng, tăng thêm chủng loại văn kiện. Từ đó khối lượng khách hàng tăng nhanh, chuyển lỗ thành lãi.
Khi một sự vật mới hình thành và được nhiều người hoan nghênh thì sự phát triển của nó là tất yếu. Ngày nay, nghiệp vụ vận chuyển nhanh liên bang của công ty ngày một lớn. Bình quân mỗi ngày vận chuyển 1.000.000 gói hàng, văn kiện. Lúc đầu chỉ có 14 máy bay, nay tăng lên 280 chiếc, và đội ngũ nhân viên là 570.000 người.

Nếu như lúc đầu Smith không mạo hiểm, sợ khó khăn thì loại hình vận chuyển nhanh này khó mà phát triển đến ngày nay. Có thể thấy, đối với bất kỳ việc gì, biết khích lệ bản thân, cổ động nhân viên, dũng cảm làm, không sợ mạo hiểm đều là những điều kiện tiên quyết dẫn đến thành công.

Thời Hoán Hoàn Đế, hoạn quan Trương Nhượng thế lực cực lớn, em trai là Trương Sóc làm huyện lệnh Dã Vương, ỷ thế anh trai, lộng hành bạo ngược, không có tính người, thậm chí sát hại cả phụ nữ có thai.
Thế nhưng hắn lại sợ một người, đó là Hiệu úy Lý Ưng. Lý Ưng quản lý vùng gần kinh thành, Trương Sóc cũng nằm trong địa phận do ông quản hạt. Quả nhiên những việc nghịch đạo, vô lương của Trương Sóc bị cáo đến tai Lý Ưng. Trương Sóc sợ quá vội đến trốn ở nhà anh trai. Lý Ưng đem theo quân đến bắt Trương Sóc áp giải về phủ, sau khi luận tội tuyên án tội chết và cho thi hành án. Việc này đối với Trương Nhượng như là: đánh chó dọa chủ, nên ông ta tìm cách tâu với nhà vua, xin trị tội Lý Ưng. Lý Ưng bị triệu vào cung, Hoàn Đế quát: "Tại sao xử chém Trương Sóc mà không tấu thưa". Lý Ưng bình tĩnh đáp: "Thời Xuân Thu Chiến Quốc, Vệ Thành Công bị bắt đưa về kinh thành, quyển "Xuân Thu” do chính Khổng Tử viết có xác nhận chuyện này, sách "Lễ Ký” cũng nhắc đến công tộc phạm tội, lại còn bình luận thêm có thể khoan hồng nhưng quan chủ quản chấp pháp không nghe. Ngày trước Khổng Tử làm quan nước Lỗ, làm việc trong 7 ngày đã cho giết Thiếu Chính Mào". Lý Ưng sở dĩ phải viện đến kinh điển Nho gia và điển tích là vì thời bấy giờ tư pháp quan thường lấy các loại sách đó làm tiêu chuẩn để định tội. Thấy hoàng đế không có vẻ phản đối, Lý Ưng liền tiếp: "Thần làm việc 10 ngày mới định xong tội, tự cảm thấy chậm trễ, không ngờ lại bị khép vào tội làm quá nhanh. Thần biết tội của mình ở đâu, biết không tránh được cái chết, nhưng xin hoàng thượng cho thần 5 ngày để trừ khử nốt bọn đầu sỏ gây tội ác, sau đó thần sẽ xin chịu tội, đây là nguyện vọng lớn nhất của thần, mong bệ hạ soi xét".
Mặc dù biết Trương Nhượng tâu lời xúc xiểm, nhưng Lý Ưng không sợ hãi, trước khi chết còn xin được đi trừ khử bọn gây tội ác. Thái độ đó làm hoàng đế cũng không biết trách cứ vào đâu nên đành tha cho, Lý Ưng trước khi đi còn quay lại nói với Trương Nhượng: "Đây là quả báo của em trai ông, xử như thế có gì là quá đâu?"
Từ đó hoạn quan to, nhỏ, đều sợ hãi, đến cả ngày lễ cũng không dám ra khỏi cửa, hoàng đế hỏi nguyên do thì bọn chúng nước mắt lã chã đáp: "Sợ Hiệu úy". Đương nhiên, Lý Ưng rốt cuộc vẫn bị bọn hoạn quan hãm hại. Nhưng, từ việc này có thể thấy rằng, Lý ưng một mặt chí công vô tư, một mặt dùng lời lẽ hợp đạo lý biện minh, khiến cho hoàng đế và hoạn quan không thể bắt bẻ được, có như vậy mới thoát được họa. Cách dùng lời lẽ giảng giải đến chân tơ, kẽ tóc, không để sơ hở cho đối phương phản bác, cũng được gọi là trí mưu. Đương nhiên loại mưu này phải kết hợp với lòng dũng cảm cao độ, là mưu trí hành động trước để kiềm chế đối phương.
 
Ngày nay, thời gian là tiền bạc, hiệu suất là sinh mệnh. Không có một công ty, xí nghiệp nào mà lại không chú trọng tới hai mặt này. Cái quý giá của họ là dám đi trước thiên hạ. Đối với thời gian, họ luôn có tư tưởng chạy đua và những dự kiến trước rủi ro có thể gặp. Nhưng họ tuyệt nhiên không sợ mà luôn hành động trước để kiềm chế nó, đi trước thời gian, đi trước người khác.
Chủ nhiệm bộ phận khai thác sản phẩm của công ty Kpali, Mỹ là một người như vậy. Có lần ông tuyên bố, công ty trong vòng 12 tháng phải cho ra đời 6 loại sản phẩm mới. Nhiều người cho rằng điều này là không thể. Thế mà khi sắp hết thời hạn 12 tháng, 6 loại sản phẩm mới này đã ra đời. Có người nói rằng, nếu không tận dụng thời gian thì thậm chí 5 năm cũng chẳng làm được nhiều như vậy.
Còn có một lần, phó giám đốc công ty nghe được tin đối thủ của công ty đang nghiên cứu chế tạo một loạt máy quay cỡ nhỏ 8mm. Ông lập tức đi tìm kỹ sư của công ty nói: "Đối thủ của chúng ta nghe nói là đã có loại máy mới rồi". Người kỹ sư này vội vã vào phòng nghiên cứu, không ăn, không ngủ và sản phẩm mà anh cho ra đời sau 24 giờ là một phương pháp hoàn toàn mới có thể dùng để sản xuất máy quay hiện đại gấp nhiều lần của đối thủ.
Cũng có một trường hợp tương tự như vậy ở Ý. Vào tháng 12 năm 1978 hãng hàng không của Ý có chiếc máy bay chở khách DC bị rơi vỡ tan ở Địa Trung Hải. Giám đốc công ty vội gọi điện cho giám đốc hãng Boeing đưa ra yêu cầu đặc biệt: "Có thể nhanh chóng cung cấp một chiếc Boing chở khách 722 không?". Theo thông lệ để giải quyết một vụ mua bán phải mất 2 năm. Nhưng hãng Boeing đã điều chỉnh lại kế hoạch cho phù hợp với tình huống đặc biệt, giải quyết mọi thủ tục bán máy bay cho Ý trong vòng một tháng. Phía Ý rất cảm động, họ hủy bỏ hợp đồng đặt hàng với các đối tác khác mà chuyển hướng sang mua 9 chiếc máy bay chở khách Boeing cỡ lớn 747, giá cả đạt tới 0,575 tỉ đô la.

Hành động mạnh mẽ, nhanh chóng, sách lược này luôn giúp cho các công ty giành được uy thế, thu về lợi nhuận. Mỗi công ty, xí nghiệp cũng nên có tác phong và thói quen này.

Công nguyên 184 tại Trung Quốc nổ ra cuộc khởi nghĩa lớn của Hoàng Cầm. Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên của nông dân có quy mô lớn và trình độ tổ chức cao như vậy trong lịch sử Trung Quốc. Công việc chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa bị bại lộ do đó phải tiến hành trước so với kế hoạch. Tuy vậy cuộc khởi nghĩa vẫn giành được thắng lợi. Có được kỳ tích này phải kể đến công lao của nhà lãnh đạo Trương Giác. Ông đã dùng tín ngưỡng tôn giáo, chuẩn bị kỹ lưỡng, gian khổ trong một thời gian dài, nếu không làm sao tổ chức khởi nghĩa của ông giành được thắng lợi.
Trương Giác là người truyền bá cho đạo thái bình. Trong luận thuyết của đạo này có thể thấy rõ sự nhấn mạnh tư tưởng bình đẳng. Ví dụ, ông ví bọn phú hộ, cường hào với "loài chuột trong kho thóc, độc chiếm lương thực" không chịu phân phát, cứu giúp người nghèo đói. Ông chỉ ra rằng đối với bọn chúng chỉ có cách là dấy binh đến phá tan cửa kho thì mới có được thóc cho dân. Can đảm hơn nữa ông còn cho rằng kho tàng, quốc khố không phải là của nhà vua, hay triều đình mà là của muôn dân, trăm họ. Những lời tuyên truyền này có tác dụng to lớn khích lệ tinh thần sục sôi đấu tranh của nông dân. Được tôn là "đại hiền lương sư”, Trương Giác một mặt chữa bệnh cứu người, một mặt dùng thuyết lý đạo thái bình và một số tôn giáo khác để giác ngộ quần chúng, xây dựng lực lượng khởi nghĩa. Trải qua hơn 10 năm gian khổ, tận tâm, tín đồ của ông đã lên tới mấy trăm ngàn người, phân bố ở khắp nơi, bản thân ông được mọi người tôn sùng, ngưỡng mộ. Sau khi lực lượng đã đông đảo, ông liền tổ chức các đơn vị quân, gọi là các "phương”. "Phương” to có khoảng hơn vạn người, "phương" nhỏ có khoảng 6.000 đến 7.000 người, mỗi "phương” đều có người chỉ huy, tổng cộng có 36 "phương”. Người chỉ huy có nhiệm vụ truyền bá đạo thái bình, giữ yên nhân tâm binh sĩ và đưa ra các mật khẩu liên lạc "thương thiên đã chết, hoàng thiên đương vị tuổi tại can chi, thiên hạ đại cát". Trong đó, "thương thiên" ngầm chỉ giai cấp thống trị đương thời, "hoàng thiên" là chỉ lực lượng tín đồ đạo thái bình do Trương Giác đứng đầu (các tín đồ thường lấy khăn vàng quấn quanh đầu), "can chi" là chỉ năm 180, ngu ý rằng năm đó sẽ có điềm lành xảy ra cho cả thiên hạ. Ban đầu, cuộc khởi nghĩa dự định sẽ bùng nổ vào ngày 5 tháng 3 năm 180, sau này có kẻ mật báo làm lộ kế hoạch, nên cuộc khởi nghĩa diễn ra trước dự định hai tháng. Tuy rằng cuộc khởi nghĩa này cuối cùng cũng bị triều đình trấn áp, nhưng nó đã là một tia chớp giáng xuống triều đại nhà Hán đen tối và ghi một nốt sạn trong lịch sử.
 
Điều bổ ích rút ra từ cuộc khởi nghĩa này cho thương trường ngày nay là, khi muốn thực hiện một sự vụ, hay kế hoạch nào đó, khâu then chốt là phái biết lựa chọn phương pháp tổ chức tuyên truyền thật chu đáo, kỹ lưỡng. Bởi lẽ, công việc tuyên truyền quảng cáo chính là chiếc cầu dẫn đến thành công của bất kỳ công ty, xí nghiệp nào.
 
Akega nhà thiết kế quảng cáo cho xe hơi của hãng xe Ford. Để đạt được mục tiêu thu hút khách hàng gây một cơn sốt xe Horse trên thị trường, ông đã tiến hành một loạt các bước quảng cáo như sau:
Bước thứ nhất, ông tổ chức một cuộc đua xe cỡ lớn ở trung tâm thành phố, mời tất cả các chủ báo, tạp chí tới tham dự. Cho bọn họ mỗi người mượn một xe Horse và tiến hành đua. Kẻ thắng cuộc sẽ được một phần thưởng có giá trị. Đồng thời mời hơn 100 phóng viên tới sân đua để đưa tin, quay phim, chụp ảnh.
Bước thứ hai: ngay trước khi đưa xe Horse ra thị trường một hôm, ông cho đăng quảng cáo trên khắp các trang nhất của hơn 2.600 tờ báo. Hình quảng cáo là một chiếc xe Horse màu trắng, đang phóng như bay và hàng chữ lớn: "Thật không ngờ", dưới là hàng chữ nhỏ: "giá bán 2.368 đô la".
Cách quảng cáo này thật thú vị, nó vừa giới thiệu được với người tiêu dùng hình dáng, màu sắc, lại cả chất lượng, giá cả của xe một cách tự nhiên, hấp dẫn.
Bước thứ ba: Sau khi xe Horse được đưa ra tiêu thụ, ông cho chiếu một đoạn phim quảng cáo ngắn trên tivi. Nội dung đoạn phim miêu tả một chàng thanh niên mơ ước trở thành một tay đua xe hoặc một phi công phản lực. Và anh ta bắt đầu mơ ước của mình bằng chiếc Horse. Đoạn phim giàu ấn tượng này là dành cho những khách hàng không có thói quen đọc báo.
Bước thứ tư. Tại những bãi đỗ xe, ông cho dựng những tấm áp phích quảng cáo cỡ lớn. Mục đích là nhằm vào các đối tượng hay lái xe đi du ngoạn, kích thích ý định thay xe của họ.
Bước thứ năm: Tại 15 phi trường lớn nhất nước Mỹ và 200 nhà nghỉ, khách sạn cỡ lớn ông cho tổ chức triển lãm xe Horse với mục đích kích thích nhu cầu mua xe và thu hút con mắt khách ngoại quốc.
Bước thứ 6: Phát quà quảng cáo và tờ bướm giới thiệu tính năng của xe và các dịch vụ sau mua xe cho hơn triệu người đang sử dụng xe con. Đồng thời bày tỏ thái độ tận tình chu đáo đối với khách hàng của công ty.

Hiệu quả của một loạt các biện pháp tuyên truyền quảng cáo trên là công ty đã có 4 vạn khách đến đặt hàng trong ngày đầu tiên, vượt xa con số dự tính là 7.500 người. Về sau con số này tăng lên 20 vạn. Nhà thiết kế quảng cáo Akega nhờ đó mà danh nổi như cồn, được tôn là bậc kỳ tài. Và chẳng bao lâu sao ông được bầu làm tổng giám đốc công ty xe hơi Ford.

Lạc Dương Tử người Hà Nam có một người vợ nhan sắc rất tầm thường. Nàng họ gì, mọi người cũng chẳng quan tâm mà quen gọi là vợ Lạc Dương Tử.
Một lần Lạc Dương Tử đang đi trên đường thì thấy có vật gì trước mặt phát sáng lấp lánh. Anh lại gần xem thì hóa ra là một cục vàng to như chiếc bánh. Anh ta vội nhặt lấy đem về cho vợ xem. Nhà Lạc Dương Tử vốn bần hàn, bên vợ gia cảnh cũng khó khăn, thế nhưng vợ Lạc Dương Tử thấy vàng cũng chẳng vui mừng gì, trái lại còn buồn rầu. Nàng nói với chồng. "Ngày trước có một dòng suối tên là đạo tuyền, người có chí khí không uống nước của dòng suối này vì tên nó có ý là vụng trộm, thời Xuân Thu, Thúc Tề thà chết đói chứ không chịu ăn miếng ăn ô nhục. Số vàng này tuy không phải là vụng trộm hay ô nhục mà có, nhưng là thứ của người ta làm rơi. Chàng nhặt về nhà không sợ làm xấu đi phẩm hạnh của mình sao?" Lạc Dương Tử nghe vậy vô cùng xấu hổ, liền đem cục vàng bỏ lại chỗ cũ, còn mình thì bỏ đi xa tìm thầy cầu học.
Một năm sau Lạc Dương Tử trở về, vợ chàng quỳ xuống trước mặt hỏi nguyên do tại sao, anh ta đáp: "Đi xa lâu ngày nhớ nhà thì về". Vợ anh ta liềm cầm lấy con dao chạy đến bên khung cửi chỉ vào tám lụa đang dệt dở nói: "Con tằm ăn dâu nhả ra tơ, từng sợi, từng sợi tơ dệt lại với nhau mới thành một tấm, từng tấc, từng tấc kết lại với nhau mới thành một thước. Nếu bây giờ chặt ngang tấm lụa này đi thì chẳng phải công lao từ trước đều là bỏ đi sao. Chàng đi học cũng phải không ngừng tích lũy kiến thức, mỗi ngày học một chút ít kiến thức mới, sau này nó sẽ thành mỹ đức, tri thức của chàng. Nếu bỏ dở giữa chừng thì khác nào chặt ngang tấm lụa".
Lạc Dương Tử nghe lời vợ xúc động vô cùng. Anh ta quay trở lại chỗ thầy dạy, học liền 7 năm không trở về. Sau này Lạc Dương Tử có thi đỗ làm quan, hay có thành một nhà nho lỗi lạc hay không, sử sách không ghi và người đời cũng không biết. Chỉ có điều nếu anh ta không trở thành người nổi tiếng thì các sử gia có lẽ đã không chép tên vợ anh vào "liệt nữ truyền" của "hậu Hán thư".
Vợ Lạc Dương Tử thấy vàng không ham, khích lệ chồng chăm chỉ học tập. Lạc Dương Tử biết dẹp tự ái bản thân nghe lời vợ khuyên can. Cả hai đều đáng khen ngợi. Người ta thường nói: đằng sau một người đàn ông thành đạt, thường có một người phụ nữ hiền thục, thông tuệ. Người vợ là trường học cho người chồng. Đó là điều không phải chỉ có trong xã hội phong kiến xưa, mà ngày nay cũng gặp không ít.

Năm 1947, Liklaire đem vợ sang Mỹ định cư. ông bản thân ít học, những việc cơ bản nhất cũng không biết cách xử lý. Đến Mỹ, ông vào làm việc cho một công ty giao dịch chứng khoán, mỗi tuần được 50 đô la. Liklaire hạ quyết tâm, nhất định phải học thông thạo ngành này, ngoài việc chú ý theo dõi biến động giá trị hiện hành của cổ phiếu, ông còn tham khảo các sách nghiên cứu về cổ phiếu. Ông nghiên cứu những kinh nghiệm của các bậc tiền bối, và tự mình áp dụng vào thực tế. Sau 4 năm miệt mài ông đã trở thành nhà phân tích cổ phiếu của công ty. Ông âm thầm hạ quyết tâm phải có được một công ty trị giá 1 tỉ đô la trong vòng 10 năm. Ông tiết lộ kế hoạch của mình cho vợ biết. Vợ ông nói với ông một cách đầy hàm ý: "Em hy vọng rằng trước khi kiếm được 1 tỉ đô la thì anh hãy cứ làm công việc hiện nay của mình". Câu nói ấy có một chút không tin tưởng, nhưng nó có ý nghĩa khích lệ người chồng chú tâm vào làm tốt công việc mình đang làm để trở thành người tinh thông trong lĩnh vực chứng khoán.
Thực tiễn 10 năm sau chứng minh lời của Liklaire là không có tính khả thi. Ông vốn hy vọng rằng, dùng tài sản của công ty làm thế chấp để vay tiền đi mua một công ty khác, hoặc là lấy tài sản của công ty làm vốn cơ bản đi mua cổ phiếu của một công ty khác. Cách nghĩ thì có vẻ hợp lý, nhưng để làm được như vậy thì cơ hội cũng không nhiều.
Bỗng có một cơ may rất ngẫu nhiên, một công ty in chì lâm vào cảnh khó khăn, giá cổ phiếu của công ty liên tục hạ trong một thời gian dài. Qua tìm hiểu Liklaire được biết lý do là vì công ty không có tiền đồ phát triển, cổ đông giảm lòng tin. Thế là ông quyết định mua lại cổ phiếu của công ty với giá rẻ như cho không, trở thành chủ tịch hội đồng quản trị của công ty với số phiếu chiếm 53%. Sau đó ông đổi tên công ty là công ty Speed và tiến hành hợp tác liên doanh với một công ty in màu của Mỹ. Nhờ vậy giá cổ phiếu của công ty ông tăng nhanh, số lợi ông thu được tăng gấp mấy chục lần so với số vốn ông bỏ ra ban đầu. Sau đó ông lại quay sang liên doanh với công ty MMG ở New York, và vì biết tận dụng những cơ may, trong thời gian ngắn ông đã mua luôn công ty này. Với kế "kinh doanh liên hoàn" ông liên tiếp giành được những khoán lợi lớn. Các cổ đông của công ty MMG đa phần là các công ty liên doanh. Nhờ tinh thông ngành chứng khoán ông dần dần nắm được phần lớn cổ phiếu của các công ty đó, trong đó có công ty BTL. Và liên tiếp sau đó bằng cách nắm phần nhiều cổ phiếu ông đã khống chế được hàng loạt các công ty như: công ty may mặc, công ty xe hơi, công ty vật liệu xây dựng, công ty giày, công ty cơ khí...
Và số vốn trong tay ông lúc này đã vượt xa con số 0,1 tỉ đô la. Nhìn lại con đường mà ông đi, thấy rằng lời vợ ông nói quả không sai. Nếu ông không phải là một nhà tinh thông, kỳ tài trong lĩnh vực chứng khoán thì làm sao có thể gặt hái được những thành công lớn như vậy.

Trịnh Thái là người nghĩa khí cương trực. Hậu kỳ Đông Hán, hoạn quan chuyên quyền nên rất nhiều thái úy, tư đồ, tư không, những người nắm giữ chức vụ hành chính cao nhất mời ông ra làm quan, ông đều từ chối. Mãi đến khi đại tướng quân Hà Tiến ra phò tá triều đình, ông mới ra làm thị lang thượng thư sau này là thị ngư sử với hy vọng Hà Tiến sẽ diệt được thế lực hoạn quan.
Thế nhưng để làm việc này, Hà Tiến lại dự định mượn tay của Đổng Trác. Trịnh Thái biết con người Đổng Trác bèn khuyên Hà Tiến thay đổi chủ trương: Đổng Trác cường bạo, tàn nhẫn, không có đạo nghĩa, hiện nay hắn đang có nhiều dã tâm, tham vọng. Nếu đem việc triều chính giao phó cho hắn thì chẳng khác nào mở đường cho chí vọng hung tàn ấy, việc này sẽ đem đại họa đến cho triều đình. Nếu muốn tiêu diệt hoạn quan thì quyết không mượn tay loại người này". Sau đó Trịnh Thái còn chỉ rõ cho Hà Tiến thấy những nguy hiểm, vạch ra những việc cần làm gấp rút để thay đổi tình hình.
Đáng tiếc là Hà Tiến không nghe, Trịnh Thái rất thất vọng đành từ quan ra đi, ông nói với mưu sĩ thân cận của mình: "Con người Hà công thật không dễ phò tá". Sự việc xảy ra sau này quả đúng như lời Trịnh Thái. Bằng con mắt tinh tường ông đã nhìn trước được kết cục của sự việc.
Bất luận là lĩnh vực chính trị, kinh tế, hay quân sự, sự đánh giá, dự kiến trước những điều sẽ xảy ra là rất quan trọng. 

Trên thương trường việc quan sát tinh tường đôi khi giúp các nhà kinh doanh đoán trước được những yêu cầu thị trường để kịp thời điều chỉnh sách lược của mình.
Hami là nhân viên thông tin của một công ty dệt ở Indonesia. Ông là một tay kinh doanh có con mắt tinh tường, độc đáo. Có lần, ông đi công tác miền Nam, ngồi trên thuyền ông nhìn thấy có một cô gái khóc rất thương tâm, ông bèn lên bờ hỏi nguyên do. Cô gái nói, anh trai cô ở Thụy Sĩ gửi về cho cô một chiếc áo ngủ mùa hè làm bằng sợi kim tuyến vàng. Chiếc áo này không biết ai sơ ý làm cháy một lỗ nhỏ, cô đã đi khắp nơi, thậm chí nhờ người ra nước ngoài mà vẫn không tìm mua được chiếc áo giống như vậy. Nghe xong câu chuyện, Hami liền lấy 40 đồng ra đưa cho cô gái làm tiền cược và nói: "Cô tạm thời cho tôi mượn chiếc áo này, ba tháng sau tôi sẽ tặng cô một chiếc như thế này nhưng lành lặn". Cô gái kia bèn đồng ý.
Hami lập tức lên bờ, dùng đường vận chuyển bằng hàng không nhanh nhất gửi chiếc áo về công ty và thông báo với công ty trong vòng ba tháng phải sản xuất ra loại áo giống như thế, và trong vòng 80 ngày công ty của ông đã cho ra đời 2.000 chiếc áo ngủ mùa hè dệt bằng sợi kim tuyến, vừa tung ra thị trường đã bán hết sạch. Còn cô gái nọ thì cũng được Hami gửi tặng một chiếc áo mới. Thông qua quảng cáo, nhiều người lúc đầu định ra nước ngoài mua loại áo này đã tìm đến với công ty. Một lần khác, Hami đến vùng sơn trang của Indonesia, tại đây ông thấy rất nhiều nông dân đang vội vã dùng phương pháp thủ công để dệt các túi hương dùng cho nhà chùa thờ Phật. ông vội dò hỏi thì được người dân cho biết: ở vùng này mỗi năm lại tổ chức một lần lễ hội nhà chùa với quy mô rất lớn. Lễ hội phải dùng một lượng lớn các túi hương. Già trẻ, trai, gái trong làng dù có thay nhau làm cũng chỉ đủ một phần nhỏ cho người dùng. Hami đi đến làng bên cạnh, cũng thấy dân ở đây đang vội vã dệt túi hương.
Ông lập tức báo tin này về công ty. Công ty vội tập trung lực lượng, dùng máy móc sản xuất một lượng lớn các túi hương. Không đầy bảy ngày cho ra đời 100.000 chiếc kiểu dáng tinh xảo giá rẻ. Sau khi tung ra thị trường chưa đầy 10 ngày số túi hương này đã bán hết.

Tin tức, thời gian là tiền bạc. Làm thế nào nắm được thông tin, đua với thời gian vẫn luôn là mơ ước làm đau đầu các thương nhân. Thực ra, trước mắt bạn có lẽ có rất nhiều tín hiệu thông tin, vấn đề là bạn có con mắt nhạy bén để tận dụng và khai thác nó hay không?
Những năm giữa của thập kỷ 60, sapiphu là một trong những đại phú gia Hương Cảng. Ông làm ăn rất phát đạt trong ngành điện ảnh. Trong tay ông có hàng loạt các biên kịch, đạo diễn đã từng dựng nhiều bộ phim nổi tiếng, đào tạo ra những minh tinh sáng giá.
Mặc dù đang trong sự nghiệp huy hoàng, ông vẫn từng bước chuyển trọng tâm sang ngành truyền hình. Lúc đó truyền hình là lĩnh vực mới phát triển, chính phủ Hương Cảng tổ chức mời thầu kinh doanh cho loại vô tuyến không cáp. Mọi người không mấy quan tâm, nhưng với con mắt nhạy bén Sapiphu đã biết trước được tương lai phát triển mạnh mẽ của ngành này và theo ông nó sẽ còn vượt xa ngành điện ảnh. Nhiều người không thể lý giải được điều này, nhưng Sapiphu thì thấy rất rõ và ông quyết định bỏ thầu. Kết quả là ông và người hợp tác đã trúng thầu và trở thành ông trùm của ngành truyền hình Hương Cảng.
Cùng với sự thay đổi của thời gian, mọi người ngày càng khâm phục tài dự đoán của Sapiphu, "Tuần báo Á châu” kỳ đầu tiên năm 1990 đã có một bài viết về ông: "Từ ngày nay, nhìn lại sự chuyển mục tiêu sang truyền hình của Sapiphu có thể thấy đó là việc làm sáng suốt. Thời kỳ cực thịnh kéo dài suốt sáu bảy mươi năm của ngành điện ảnh đã bắt đầu đi xuống ở những năm 80". Sự vật nào cũng vậy, khi phát triển đến thời khắc huy hoàng nhất thì cũng là lúc bắt đầu tàn lụi. Ngược lại khi nó đang khởi động những bước đầu tiên, chỉ cần có tiền đồ phát triển, thì nó nhất định sẽ bước đến chỗ cực thịnh.
Cái gọi là "quan sát tinh tường" phải có được bởi một năng lực phi phàm và một con mắt nhìn thấu suốt. Trịnh Thái, Hami, Sapiphu là những con người như vậy. Trên thương trường ngày nay, ai có con mắt như thế thì sẽ đi đến đích chiến thắng trước.

Cuối thời Đông Hán, sau khi Hà Tiến bị bọn hoạn quan sát hại, Đổng Trác vẫn tiến về Trung Nguyên theo lời triệu của Hà Tiến lúc còn sống, đem cả vùng Trung Nguyên làm rối loạn. Lúc đầu Trịnh Thái phản đối việc Đổng Trác vào kinh thành. Hiện nay Đổng Trác đã tiến quân vào, lại thêm việc đã qua nên cho qua, nên ông đành dựa vào tài ăn nói, biện luận của mình, cố gắng giảm đi các thiệt hại.
Đầu tiên, ông cùng với bọn thị trung Ngũ kinh khuyên Đổng Trác cắt cử Viên Thiệu làm thái thú Bột Hải. Viên Thiệu là người chủ mưu và cũng là lực lượng chính tổ chức chính biến, tiêu diệt hoạn quan. Ông rất không hài lòng với việc Đổng Trác kéo vào kinh thành. Để ông trấn giữ bên ngoài, có lợi cho sau này khi muốn dùng lực lượng của ông đánh Đổng Trác. Quả nhiên, không lâu sau, Viên Thiệu, Tào Tháo cùng khởi binh chinh phạt Đổng Trác. Thấy vậy, Đổng Trác cũng tập trung binh sĩ chuẩn bị lâm trận. Trịnh Thái không muốn Đổng Trác xuất binh bèn nói: "Việc chính trị coi trọng nhân đức, chứ không phải đông người". Đổng Trác không vui đáp: "Nếu như vậy thì quân đội không có tác dụng gì hay sao? Trịnh Thái bèn giảng giải cho Đổng Trác nghe, nói những lời dễ lọt tai như người nhân đức không coi trọng việc chinh phạt, căn cứ luận điểm của ông là "vùng sơn đông không đáng để xuất binh đi chinh phạt". Ông đưa ra 10 lý do để thuyết phục:
1. Lực lượng của đối phương không mạnh do đó nên xuất nhiều binh sĩ.
2. Không chỉ trong quốc gia hay biên ải danh tiếng của tướng quân rất vang dội, mọi người đều kính nể.
3. Bọn Viên Thiệu, Trương Dao đều không có tài cầm quân, không phải là đối thủ của tướng quân.
4. Vùng Sơn Đông không có mưu sĩ đại tài như Trương Lương, Trần Bình.
5. Dù cho có bọn mưu cao nhưng chưa chắc đã trở thành mưu sĩ cho bọn Viên Thiệu.
6. Tướng quân thống lĩnh vùng Quan Trung, tướng sĩ dũng mãnh, thiên hạ vô địch.
7. Vùng Quan Trung tập trung nhiều dân tộc thiểu số, bọn họ rất dũng mãnh khi lâm trận, có bọn họ giúp sức thì khác gì hổ thêm nanh.
8. Bộ hạ của tướng quân đều một lòng trung thành, trung dũng song toàn, chinh phạt kẻ thù dễ như trở bàn tay.
9. Tướng quân nắm đại quyền quân đội trong tay, lại có lòng nhân đức, nếu cất quân chinh phạt, kẻ nào dám đối kháng.
10 Nho sĩ vùng Sơn Đông cũng không về phe bọn chúng thì làm sao chúng giành được thắng lợi.
Đổng Trác nghe lời ngọt, rất vui mừng, lại cho Trịnh Thái làm tướng quân. Chỉ sau này khi có người nói với Đổng Trác rằng Trịnh Thái quá khôn ngoan, thì Đổng Trác mới thu lại binh quyền của ông, ông giữ chức nghị lang. Mặc dù vậy lời nói của Trịnh Thái vẫn có tác dụng ngăn được Đổng Trác cất quân đi chinh phạt Viên Thiệu.
Trong bối cánh phức tạp, Trịnh Thái làm được việc khó khăn ấy quả là không dễ dàng. Cái mưu kế linh hoạt ứng biến của ông trên thương trường ngày nay vẫn rất cần. Tuy nhiên không nhất thiết dựa vào tài ăn nói, mà là tất cả các biện pháp ứng phó linh hoạt có lợi cho công ty, xí nghiệp thì đều có thể dùng được.

Người đứng đầu công ty máy tính Apple của Mỹ là Stiwan. Stiwan từ nhỏ đã mồ côi cha mẹ lớn lên nhờ sự nuôi dưỡng của bố mẹ nuôi. Mặc dù bố mẹ nuôi đối xử rất tốt nhưng cậu bé Stiwan tính nết bướng bỉnh, lười học, thích cô độc, mới nhỏ tuổi mà đã dính vào ma túy. Bố mẹ nuôi đưa cậu vào trại cai ma túy, sau đó cho cậu học tiếp lên đại học. Nhưng khó thay đổi bỏ học giữa chừng, đi lêu lổng khắp nơi. Sau đó nảy ra ý định du ngoạn phương đông, và cậu đã sang Indonesia ở một thời gian dài. Vào năm 21 tuổi, đầu óc cậu chợt thức tĩnh, cậu quyết định trở về lập nghiệp trên đất nước mình. Tuy học hành không xuất sắc nhưng cậu lại rất thông minh và đặc biệt có năng khiếu với môn tin học, máy tính. Trở về nước cậu tìm lại một người bạn thuở nhỏ và cùng nhau lập nên công ty thiết kế máy tính. Ngay sau đó công ty cho ra đời thị trường loại máy tính Apple 1 và Apple 2, lập tức được người tiêu dùng ưa thích, lượng tiêu thụ tăng nhanh. Chưa đầy 3 năm công ty đã thu được hàng triệu đô la tiền lãi và ở tuổi 25, Stiwan đã trở thành triệu phú, Công ty Apple được xếp vào hàng các công ty nổi tiếng. Stiwan là thiên tài trong lĩnh vực máy tính, nhưng lại không hiểu biết gì về mặt quản lý. Cậu thiếu kinh nghiệm quản lý kinh doanh, không xem xét những phản ứng của thị trường đối với sản phẩm, lại thích can thiệp vào công việc hành chính, kinh doanh, cậu thường áp đặt ý kiến của mình cho người khác, tính khí lại nóng nảy, không thích nghe ai góp ý vì thế làm cho công việc trong công ty rối bời, phức tạp, ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của công ty.
Nhưng bản thân Stiwan cũng ý thức được sở đoản của mình nên cậu quyết định mời giám đốc điều hành của hãng Pepsi đến quản lý công ty, người này tên là Skali. Lúc đó đang là thời điểm huy hoàng của hãng nước ngọt Pepsi, nên Skali chần chừ không muốn đi, Stiwan dùng phép khích tướng nói: "Chẳng nhẽ anh muốn con anh sau này làm đứa đi bán nước đường sao?" mới thuyết phục được Skali.
Sau khi đến công ty, Skali thực hiện một loạt các nghiên cứu, điều tra và phát hiện ra rằng tất cả các yếu kém trong khâu quản lý đều xuất phát từ Stiwan, nếu không nhanh chóng cách ly, khai trừ anh ta ra khỏi tầng lớp quản lý thì công ty Apple sẽ bị sức cạnh tranh của công ty IBM đè bẹp. Bằng biện pháp ứng biến linh hoạt ông cho họp hội đồng quản trị công ty tuyên bố không tuyển dụng Stiwan vào ban quản lý, chỉ để anh ta chuyên tâm vào thiết kế máy tính. Đây có thể là lần đầu tiên trên thương trường nước Mỹ người sáng lập ra công ty lại bị khai trừ ra khỏi tầng lớp lãnh đạo quản lý. Việc này đã trở thành sự kiện xôn xao dư luận Mỹ những năm 1985. Mặc dù có nhiều sức ép phản đối nhưng cuối cùng thì Skali vẫn thành công trong việc đưa Stiwan ra khỏi vị trí quản lí. Lúc đầu Stiwan thiết kế một loại linh kiện máy tính có tên là Gold nhưng không dung nạp vào các loại máy tính thông dụng được, lúc bấy giờ thông qua nghiên cứu yêu cầu thị trường anh cho cải tiến chút ít thành loại Gold II có thể lắp đặt, ứng dụng cho các loại máy, vì thế được người tiêu dùng mua với số lượng lớn.
Như vậy, sự thành công trong thể chế quản lý, sách lược kinh doanh cũng như các mặt cải cách của Skali đã giúp cho công ty Apple đứng vững. Vì sự chấn hưng công ty, Skali không ngại hy sinh chức vụ quản lý của Stiwan. Điều này thể hiện sự quyết đoán và tính linh hoạt cao độ trong ứng biến và xử lý tình huống của ông.

Hết